Od lat rynek polski intensywnie chłonie suplementy diety (SD). Stale pojawiają się nowe firmy produkujące lub dystrybuujące produkty w tej kategorii. Oprócz planu biznesowego, kwestii podatkowych, organizacji kanałów dystrybucji i marketingu, aby suplement diety mógł znaleźć się w obrocie w Polsce należy zapewnić zgodność z wymaganiami prawa żywnościowego.
SUPLEMENTOWY StartUp – 10 kroków do sukcesu
O czym należy pamiętać wprowadzając suplementy diety (SD) do obrotu w Polsce.
- Suplementy diety to żywność.
Chociaż często są prezentowane jako odrębna kategoria (np. w sklepach internetowych), zgodnie z przepisami SD to żywność (inaczej środek spożywczy). Z tego względu SD muszą spełniać wymagania określone w przepisach prawa żywnościowego (np. poziomy zanieczyszczeń, możliwość zastosowania dodatków). Poza przepisami ogólnymi dotyczącymi żywności do suplementów zastosowanie mają przepisy szczegółowe odnoszące się wyłącznie do SD. Dlatego np. na etykiecie nie musi być zamieszczona tabela wartości odżywczej, ale tabela składników aktywnych. Ponadto, w przepisach dot. suplementów określone są źródła witamin i składników mineralnych, które można do nich dodawać. Przepisy prawa żywnościowego wprowadzają również wymagania na etapie produkcji i magazynowania (np. GMP, HACCP) oraz w zakresie importu (np. certyfikaty, świadectwa itd.).
suplement diety – środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek i w innych podobnych postaciach, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego (ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia)
- Suplementy a inne kategorie produktów
SD są często na pograniczu z innymi produktami (ang. bordeline products). Np. herbatki ziołowe mogą być żywnością ogólnego spożycia lub suplementem diety. Produkt z dodatkiem witamin może być SD żywnością wzbogaconą a także żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego (FSMP), produkt ze składnikiem roślinnym może być SD, żywnością ogólnego spożycia lub nawet produktem leczniczym. W zależności od rodzaju składników i ich dawek, przeznaczenia, postaci produkt może być suplementem diety lub nie. Należy to sprawdzić na możliwe wczesnym etapie, ponieważ od kategorii produktu zależy procedura jego wprowadzania do obrotu. Fakt, że w innym państwie produkt jest suplementem nie oznacza automatycznie, że suplementem będzie w Polsce.
- Skład suplementów diety
Aby suplement mógł znaleźć się w obrocie może zawierać wyłącznie składniki dozwolone do stosowania w tej kategorii, w odpowiedniej ilości i formie; z uwzględnieniem składu kapsułek i otoczek. Sprawdzamy w szczególności:
- substancje dodatkowe – mogą być stosowne które przewidziane są do stosowania w tej kategorii (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności),
- składniki roślinne – weryfikujemy formę, postać, rodzaj ekstraktu, historię spożycia w UE
- enzymy, szczepy probiotyczne,
- witaminy i składniki mineralne – stosować można wyłącznie dozwolone formy chemiczne, w określonych ilościach minimalnych i maksymalnych. Lista dozwolonych form chemicznych zawarta jest w załączniku do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007 r. w sprawie składu oraz oznakowania suplementów diety
- Regulacje dotyczące suplementów różnią się w UE
Przepisy dotyczące suplementów nie są zharmonizowane na poziomie unijnym. Zagadnienie uregulowane jest w Dyrektywie 2002/46 Parlamentu Europejskiego i Rady z 10 czerwca 2002 w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do suplementów żywnościowych. W Polsce wdrażają ją Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007 r. w sprawie składu oraz oznakowania suplementów diety i ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Ze względu na taki sposób regulacji istnieją różnice pomiędzy państwami członkowskimi w odniesieniu do składu, poziomu składników aktywnych, zasad wprowadzania do obrotu, znakowania. Oznacza to, że produkt wprowadzony do obrotu w wybrany Państwie Członkowskim UE nie w każdym przypadku będzie automatycznie SD w Polsce. Każde Państwo Członkowskie ma inne procedury notyfikacji SD. Podsumowując – jeśli wprowadzamy w Polsce SD, który jest już w obrocie w innym państwie członkowskim UE musimy sprawdzić, czy jest zgodny z krajowymi wymaganiami.
- Notyfikacja suplementu
O wprowadzeniu lub zamiarze wprowadzenia SD w Polsce obowiązkowo informujemy Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS). Do realizacji tego obowiązku służy Elektroniczny System Powiadomień. SD może być wprowadzany do obrotu po dokonaniu powiadomienia, teoretycznie nawet w tym samym dniu. Jeśli GIS ma wątpliwości dot. produktu, kontaktuje się z podmiotem notyfikującym. Może również wszcząć formalną procedurę wyjaśnienia wątpliwości tzw. postępowanie wyjaśniające. Dokonanie powiadomienia jest bezpłatne.
- Etykieta, oznakowanie, marketing, strona internetowa, treści w SM,
Suplement diety, jak każdy środek spożywczy, musi być oznakowany w określony sposób. W przepisach jest lista treści, które obowiązkowo muszą znaleźć się na etykiecie np. nazwa, wykaz składników, termin przydatności do spożycia, informacje o alergenach. Uregulowany jest także sposób prezentacji obowiązkowych informacji np. wielkość czcionki, czytelność, rozmieszczenie na etykiecie. W przypadku SD zastosowanie mają również przepisy szczególne. Odnoszą się one m.in. do tego jak zaprezentować ilość przeznaczoną do spożycia w ciągu dnia, że nie można jej przekraczać, i że SD musi być przechowywany w sposób niedostępny dla (małych) dzieci.
Suplementy diety sprzedają slogany. Ich oznakowanie bogate jest w treści marketingowe. Treści dotyczące wpływu SD na zdrowie, ich jakości, sposobu produkcji nie mogą naruszać (licznych) przepisów (np. regulujących stosowanie oświadczeń zdrowotnych i żywieniowych). Orzecznictwo w tym zakresie jest bardzo bogate. Wymagania mają zastosowanie do etykiety, ale także do reklamy (strony internetowe, ulotki, sklepy internetowe, SM, radio, telewizja).
- Suplement diety nie leczy
Żadne informacje na temat żywności nie mogą przypisywać jakiemukolwiek środkowi spożywczemu właściwości zapobiegania chorobom lub leczenia chorób ludzi bądź też odwoływać się do takich właściwości. Powyższe oznacza, że w oznakowaniu i reklamie SD nie mogą znajdować się treści sugerujące działanie lecznicze. Warto wziąć pod uwagę ten element opracowując biznes plan i główne treści kampanii marketingowych.
- Sklep internetowy
Przepisy regulują jakie informacje na temat SD muszą być przekazane kupującemu (konsumentowi) jeśli dokonuje on transakcji na odległość. Dotyczy to przed wszystkim sklepów internetowych, ale także katalogów wysyłkowych. Planując działalności w tym zakresie należy zastanowić się jak rozwiązać kwestię aktualizacji informacji na temat SD podawanych na stronie a także spójności podawanych informacji w sklepie on-line z zamawianym towarem.
- Podmiot rejestracja
Bez względu na to, czy start up produkuje SD, dystrybuuje, importuje, jest producentem kontraktowym, sklepem internetowym oferującym SD w świetle przepisów jest „podmiotem prowadzącym przedsiębiorstwo spożywcze”. Należy przez nie rozumieć przedsiębiorstwo publiczne lub prywatne, typu non-profit lub nie, prowadzące jakąkolwiek działalność związaną z jakimkolwiek etapem produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności. Aby funkcjonować zgodnie z przepisami firma powinna być zgłoszona w odpowiednich inspekcjach (m.in. w Państwowej Inspekcji Sanitarnej). Brak zgłoszenia może skutkować zawieszeniem działalności i karą pieniężną. Zgłoszenia należy dokonać odpowiednio wcześniej przed rozpoczęciem działalności.
- Sukces na długo, czy tylko do pierwszej zmiany przepisów?
Przepisy unijne i krajowe podlegają zmianom. Zwykle nie są one bardzo dynamiczne, ale mogą mieć duże konsekwencje. Warto wiedzieć jakie toczą się prace legislacyjne na poziomie unijnym i krajowym. One mogą mieć realny wpływ na powodzenie projektu w perspektywie kilku lat. Aktualnie trwają prace nad uregulowaniem zastosowania składników roślinnych, ograniczeniem marnowania żywności, znakowaniem informacją o wartości odżywczej na FOP. Kilka lat temu zmiana w zakresie przepisów dotyczących dietetycznej żywności specjalnego przeznaczenia żywieniowego spowodowała, że zniknęła kategoria „żywności dla sportowców” a wraz z nią możliwość claimowania pewnych cech.
Masz pytania dotyczące uregulowań dla SD? Chcesz ocenić potencjał swojego pomysłu? Napisz do nas: igifc@igifc.pl
